Umowa darowizny — Lublin

W ramach świadczonych czynności notarialnych w kancelarii znajdującej się w Lublinie oferujemy zawieranie umów dotyczących darowizny. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego za darowiznę uznaje się zobowiązanie darczyńcy do nieodpłatnego świadczenia swoim majątkiem względem obdarowanego.

Przepisy prawa cywilnego wskazują na powinność zawierania tego rodzaju umów w formie aktów notarialnych. Jeśli umowa darowizny nie zostanie zawarta przed notariuszem, nie oznacza to, że nie wywrze ona skutków prawnych. Darowizna dokonana z pominięciem formy szczególnej staje się bowiem ważna z chwilą wydania rzeczy.

 

Dlaczego warto zawrzeć umowę darowizny przed notariuszem?

Zachowanie formy aktu notarialnego jest istotne w aspekcie skutków niewykonania przez darczyńcę przyrzeczonego świadczenia. W przypadku zachowania formy szczególnej przy zawieraniu umowy darowizny, obdarowany zyskuje prawo dochodzenia przed sądem wykonania takiej umowy. Oznacza to, że jeżeli rzecz będąca przedmiotem umowy nie zostanie wydana, obdarowany będzie mógł w postępowaniu sądowym domagać się jej wydania. Jeśli jednak forma aktu notarialnego nie zostanie zachowana, tego rodzaju roszczenia nie będą uzasadnione.

 

Co może być przedmiotem darowizny?

Przedmiotem darowizny mogą być liczne dobra: środki finansowe, nieruchomości, pojazdy, drogocenne dzieła sztuki i wiele innych. Warto jednak pamiętać, że o ile w przypadku np. pojazdu czy prawa do wartościowego przedmiotu forma aktu notarialnego darowizny stanowi swego rodzaju zabezpieczenie i nie jest wymagana do tego, aby umowa była ważna, to istnieją dobra, których darowanie jest możliwe tylko w formie szczególnej.

 

Dla jakich umów darowizny wymagana jest forma aktu notarialnego?

Nie każda umowa darowizny wymaga zachowania formy szczególnej dla swojej ważności. Są jednak sytuacje, kiedy przepisy prawa uzależniają ważność umowy darowizny od jej zawarcia w formie aktu notarialnego.

Do takich wyjątków należą m.in.:

• umowa darowizny nieruchomości,
• umowa darowizny przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą nieruchomości,
• umowa darowizny dotycząca użytkowania wieczystego nieruchomości,
• umowa darowizny dotycząca praw spółdzielczych.

W tych przypadkach forma aktu notarialnego została zastrzeżona ad solemnitatem, tj. pod rygorem nieważności. W związku z tym oświadczenie woli dotyczące darowizny nieruchomości czy przedsiębiorstwa, w którego skład wchodzą nieruchomości, dokonane bez zachowania formy szczególnej jest nieważne.

 

Odwołanie darowizny

Niekiedy okazuje się, że relacje pomiędzy darczyńcą i obdarowanym ulegają nagłemu pogorszeniu, a w konsekwencji pojawia się kwestia chęci odzyskania darowanego dobra, prawa. Należy jednak mieć na uwadze, że nie jest to czynność, którą można dokonać w każdej chwili.

Odwołanie darowizny jest możliwe w następujących sytuacjach:

• gdy obdarowany dopuści się wobec darczyńcy rażącej niewdzięczności, naruszając przy tym normy społeczne i obyczajowe,
• gdy sytuacja darczyńcy po dokonaniu darowizny ulegnie znaczącej zmianie, w wyniku której przekazanie danego dobra czy prawa będzie powodowało uszczerbek na własnym utrzymaniu darczyńcy, czy ciążących na nim obowiązkach alimentacyjnych.

Odwołanie następuje w formie pisemnej. Dokument powinien zostać przekazany obdarowanemu wraz z uzasadnieniem i żądaniem zwrotu przedmiotu darowizny. W związku z powyższymi ograniczeniami warto pamiętać o tym, że własnymi dobrami można również zarządzać poprzez sporządzenie testamentu. Jego treść spadkodawca może dowolnie modyfikować aż do momentu otwarcia spadku, uwzględniając przy tym relacje, jakie łączą go ze spadkodawcami, aktualną sytuację majątkową i inne czynniki mające znaczenie dla ochrony własnego interesu prawnego i materialnego.

 

Darowizna a podatki

Darowizny w formie aktów notarialnych, które sporządzić można w naszej kancelarii w Lublinie, często są wykorzystywane jako sposób przekazywania majątku w obrębie rodziny, ale mogą być również formą pomocy osobie niespokrewnionej lub instytucji. W Polsce darowizny podlegają opodatkowaniu i warto zdawać sobie sprawę z zasad, które obowiązują w tym zakresie. Kluczowe jest ustalenie wysokości podatku oraz ewentualnych zwolnień, mogących mieć miejsce w przypadku darowizn rodzinnych.

Podatnikami, których obowiązkiem jest uregulowanie podatku od darowizny, są osoby fizyczne bądź prawne otrzymujące darowiznę. Istnieją trzy grupy podatkowe określające relacje między darczyńcą a obdarowanym:

• grupa I – małżonek, dzieci, ojciec, matka, pasierb, zięć, synowa oraz wnuki,
• grupa II – rodzeństwo, ojczym, macocha oraz ich dzieci,
• grupa III – pozostałe osoby.

Darowizny występujące w grupie I mogą być objęte zwolnieniami podatkowymi. W związku z tym, że kwota wolna od podatku ulega zmianie, prosimy o kontakt w celu ustalenia, jaka wartość darowizny aktualnie nie podlega opodatkowaniu.

 

Darowizna w rodzinie

Przekazywanie majątku w rodzinie może być źródłem wielu konfliktów, dlatego warto zadbać o to, aby cały proces przebiegał jak najbardziej transparentnie i sprawiedliwie. W przypadku darowizny podjęcie pewnych działań może pomóc w uniknięciu nieporozumień. Przede wszystkim istnieje możliwość sporządzenia notarialnego aktu darowizny. Chociaż nie w każdym przypadku jest on wymagany przez prawo (na przykład przy przekazaniu drobnych przedmiotów), to jednak daje on pewność co do przeniesienia własności.