Czym jest ustanowienie służebności?

Służebność ustanawia się poprzez wpis do III działu księgi wieczystej nieruchomości, który ogranicza jej prawo własności. Służebność ustanawiana jest w celu zwiększenia możliwości eksploatowania innej nieruchomości lub też by zadośćuczynić potrzebom danej osoby. Wyróżnia się służebność osobistą mieszkania, gruntu oraz przesyłu. Na czym polega każda z nich?

 

Czym jest służebność osobista mieszkania?

Ustanowienie służebności osobistej mieszkania polega na przekazaniu wskazanej osobie prawa do dysponowania lokalem mieszkalnym, do którego może ona przyjąć małżonka oraz dzieci. Dzięki ustanowieniu służebności na jej korzyść, zyskuje ona również prawo do korzystania z pomieszczeń i urządzeń wspólnych budynku. Aby ją ustanowić, właściciel lokalu powinien złożyć stosowne oświadczenie, potwierdzające służebność nieruchomości na rzecz innej osoby. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że służebność osobista mieszkania obowiązuje każdego następnego właściciela nieruchomości. Po śmierci wskazanej osoby służebność osobista mieszkania może być ustanowiona przez właściciela nieruchomości na rzecz jej małżonka, dzieci lub rodziców. Omawiana służebność może zostać sądownie zamieniona na rentę, jeśli uprawniony do służebności dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swojego prawa.

 

Czym charakteryzuje się służebność gruntowa?

Kolejnym rodzajem służebności jest służebność gruntowa, stanowiąca obciążenie jednej nieruchomości na rzecz drugiej. Właściciel nieruchomości władnącej korzysta w wyznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Służebność gruntowa może polegać na przykład na służebności przejazdu czy przejścia przez nieruchomość. Różnica między służebnością mieszkania a gruntową polega na tym, że służebność osobista wygasa wraz ze śmiercią osoby uprawnionej i nie przechodzi na spadkobierców, w przeciwieństwie do służebności gruntowej, która jest ustanawiana na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości.

 

Służebność przesyłu dla przedsiębiorców

Instytucja służebności przesyłu dotyczy głównie przedsiębiorców i polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować urządzenia przesyłowe lub którego własność one stanowią. Dzięki możliwości ustanowienia na jego korzyść służebności przesyłu, przedsiębiorca może korzystać w wyznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem urządzeń. Omawiane prawo dotyczy głównie przedsiębiorców przesyłowych, których własnością stają się na mocy służebność urządzenia przesyłające prąd, gaz, wodę razem z ich przyłączeniem do sieci. Służebność daje również dostęp do naprawy czy konserwacji urządzeń.

Niezależnie od rodzaju służebności, powstaje ona na mocy umowy, orzeczenia sądowego, decyzji administracyjnej lub, w przypadku służebności gruntowej i trwałego oraz widocznego korzystaniu z urządzenia, na mocy zasiedzenia. W umowie służebności określić należy nieruchomość władnącą i obciążoną, zakres uprawnień właściciela nieruchomości władnącej, a także należy wskazać, czy służebność została ustanowiona odpłatnie czy nieodpłatnie.